W pięknym kraju nad Wisłą często można spotkać się z poglądem, że wszyscy ludzie są hetero. Heteroseksualni. Oczywiście tak nie jest. Dla uproszczenia wyróżniono trzy orientacje psychoseksualne: heteroseksualną, biseksualną i homoseksualną. Z punktu widzenia nauki oraz praktyki te trzy orientacje to ciągle za mało.
Orientacja psychoseksualna to trwały emocjonalny, romantyczny i seksualny pociąg do osób określonej płci. Orientacja psychoseksualna rozciąga się na kontinuum, od wyłącznego heteroseksualizmu do wyłącznego homoseksualizmu.
Skala Kinseya (ang. Kinsey scale, Heterosexual-Homosexual Rating Scale) – opracowana w 1948 roku przez Alfreda Kinseya, Wardella Pomeroy’a i Clyde’a Martina skala określająca orientację seksualną człowieka. Uczeni sporządzili skalę w ramach sprawozdania z badań stwierdzających, że dychotomiczny podział ludzkich orientacji i historii seksualnych na heteroseksualne i homoseksualne nie znajduje odbicia w rzeczywistości. Skalę po raz pierwszy zaprezentowano w Sexual Behavior in the Human Male (1948), a następnie w Sexual Behavior of the Human Female (1953). Każdej z kategorii skali przypisano wartość od 0 do 6 oraz dodano wskaźnik „X” dla aseksualizmu:
Wskaźnik | Opis |
0 | wyłącznie heteroseksualny(-a) |
1 | przeważająco heteroseksualny(-a), incydentalnie homoseksualny(-a) |
2 | przeważająco heteroseksualny(-a), bardziej niż incydentalnie homoseksualny(-a) |
3 | w równym stopniu heteroseksualny(-a) i homoseksualny(-a) |
4 | przeważająco homoseksualny(-a), bardziej niż incydentalnie heteroseksualny(-a) |
5 | przeważająco homoseksualny(-a), incydentalnie heteroseksualny(-a) |
6 | wyłącznie homoseksualny(-a) |
X | aseksualny(-a) |
Współcześni seksuologowie uważają, że skala Kinseya jest nadal zbyt prosta – orientacja seksualna każdego człowieka jest unikalna i może nie mieścić się w powyższych kategoriach; część osób może również w ogóle nie chcieć etykietować własnej orientacji seksualnej. Tę nieadekwatność starają się rozwiązać pojęcie kontinuum seksualnego oraz tabela orientacji seksualnej Kleina.
Tabela orientacji seksualnej Kleina, tabela Kleina (ang. Klein Sexual Orientation Grid, KLOG) – zaprezentowana przez amerykańskiego psychiatrę i seksuologa Fritza Kleina tabela pozwalająca określić orientację seksualną. Tabela, przedstawiona przez Kleina w wydanej po raz pierwszy w 1978 roku książce The Bisexual Option, stanowi rozwinięcie skali Kinseya. W przeciwieństwie do Alfreda Kinseya Klein rozpatruje orientację seksualną w kontekście siedmiu czynników (seksualnych i nieseksualnych) i trzech okresów czasu, podkreślając w ten sposób jej wieloaspektowość i podleganie niekończącemu się procesowi kształtowania. Orientacja seksualna jest według Kleina „dynamicznym, zależnym od wielu zmiennych procesem”.
A) Pociąg seksualny | |||
(Kto cię pociąga?) | |||
B) Zachowania seksualne | |||
(Z kim związane?) | |||
C) Fantazje seksualne | |||
(Kogo dotyczą twoje fantazje seksualne, pojawiające się np. w trakcie masturbacji, marzeń?) | |||
D) Preferencje uczuciowe | |||
(Z kim związane? Która z płci jest emocjonalnie bliższa bądź emocjonalnie pociągająca?) | |||
E) Preferencje społeczne | |||
(Dot. kontaktów towarzyskich, społecznych. Często różnią się od preferencji emocjonalnych.) | |||
F) Preferencje dotyczące „stylu życia” | |||
(W której ze społeczności czujesz się bardziej komfortowo? Z członkami której społeczności lubisz spędzać czas? Jaka jest samoidentyfikacja seksualna osób, z którymi utrzymujesz kontakty towarzyskie?) | |||
G) Samoidentyfikacja | |||
(Z kim się utożsamiasz? Jak siebie określasz? Jak myślisz o sobie?) |
Wolne pola tabeli należy uzupełnić wartościami od 1 do 7 według następującego wzoru:
dla wierszy od A do E:
1 – tylko płeć przeciwna
2 – głównie płeć przeciwna
3 – płeć przeciwna nieco bardziej od własnej
4 – obie płcie
5 – własna płeć nieco bardziej od przeciwnej
6 – głównie własna płeć
7 – tylko własna płeć
dla wierszy F i G:
1 – tylko heteroseksualny(-a)
2 – głównie heteroseksualny(-a)
3 – nieco bardziej heteroseksualny(-a) niż homoseksualny(-a)
4 – po równo hetero- i homoseksualny(-a)
5 – nieco bardziej homoseksualny(-a)
6 – głównie homoseksualny(-a)
7 – tylko homoseksualny(-a)*
*na podstawie: Wikipedia.pl